Kısa Biyografi
Margaret Atwood Kanada'nın en başarılı ve en sevilen yazarlarındandır.
Atwood ABD'de, Avrupa'da, Avustralya'da yakından tanınır.
İkinci şiir kitabı "Çember Oyunu" 1966 yılında Governor General şiir Ödülünü
kazanmıştır. Atwood 2000 yılında da Kör Suikastçı ile Booker
ödülünü kazanmıştır.
Margaret Atwood 1939 yılında Ottowa'da doğdu. Babası biyoloji uzmanıydı.
Atwood ailesi yaz tatillerinin pek çoğunu kuzey ormanlarında geçirirdi.
Toronto Üniversitesine bağlı Victoria College'ı bitirdi. Sonra Radcliffe
College'dan master derecesi ile mezun oldu. Yazın hayatına şiir yazarak
başladı. Circle Game - Çember Oyunu'ndan sonra The
Journals of Susanna Moodie (1970) (Susanna Moodie'nin Günlüğü),
Procedures for the Underground (1970) (Yeraltının İzleği),
Power Politics (1971) (Kuvvet Politikaları) kitaplarını yayımladı.
You are happy (1974) - Mutlusunuz kitabı ile kadınlara yapılan baskıyı
inceledi ve bu çalışması ile feminist bir yazar olarak öne çıktı. Two-headed
poems (1978) (İki Başlı Şiirler) kitabı ile Atwood iki ayrı dil ve
iki ayrı kültür nedeniyle Kanada da varolan çatışmaları araştırdı.
Bu sosyal kaygılar True Stories (1981),(Gerçek Öyküler)
Interlunar (Ay Kapsamında) (1984) and Morning in a Burning
House (1995) (Yanmakta olan Bir Evde Sabah) kitaplarına da konu oldu.
The Edible Woman (1969) (Yenmesinde Sakınca Olmayan Kadın) ile
başlayarak Atwood'un yazınında bir feminist bakış belirginleşmeye başladı.
Surfacing (1972) (Yüzeye Çıkmak), and Lady Oracle (1976)
(Kahin Kadın) Life before Man (1979) (İnsandan
Önceki Hayat) and Bodily Harm (1981) (Vucuda Zarar Vermek) ile
bu tutumunu sürdürdü.
The Handmaid's Tale (1985) Hizmetçinin Hikayesi adlı kitabında Atwood
köktenci bir diktatörlükle yönetilen bir Amerikan toplumunu anlatır.
Cat’s Eye (1988) Kedi Gözü adlı retrospektif romanında çocukluk
acımasızlıklarını, genç kadınların birbirlerine karşı gaddarlıklarını ve
ihanetlerini yazar. Buna benzer bir tema The Robber Bride
(1993). Hırsız Gelin adlı romanında da işlenmektedir. 1996 yılında
Giller ödülünü kazanan Alias Grace (Nam-ı diğer Grace) kitabında tarihi
bir cinayeti işler. Roman içinde roman olan The Blind Assassin
(2000). Kör Suikastçı'nın teması, Ontario'daki ekonomik bunalım dönemidir.
Atwood’un gelecekçi romanı Oryx &Crake (2003) hem Giller hem de
Governor Generalödülüne aday gösterilmiştir.
Romanlarının popülerliği nedeniyle, Atwood'un çok güçlü küçük hikayelerini
göz ardı etmekteyiz. Dancing Girls (Danseden Kızlar) adlı öyküsü bize
romanlarındaki karakterleri hatırlatır. Bluebeard’s Egg
(1983) Mavi Sakal otobiyografik çizgiler taşır. Murder in the
Dark (1983) Karanlıkta Cinayet okuyucuyu bir cinayet ve yalan dolambacına
hapseder. Wilderness Tips (1991) Vahşi Hayat Öğütleri ve
Good Bones (1992) İyi Kemikler, Atwood okuyucularının yakından
tanıdığı ironi ve yergi ögeleriyle yüklüdür..
1972 yılında Atwood Survival: A Thematic Guide to Canadian
Literature, adlı tartışmalı kitabını yayımladı. Bu kitabında,
Kanada yazınının çevresel yorumlarını irdeledi ve edebi karakterleri kurban
olarak işledi. Bu yazı okuyucular ve öğrenciler tarafından Kanada
eserlerinin çift kimlik, etnisite, cinsiyet açısından alternatif okuma olarak
ele alındığı bir döneme rastlar.
Second Words: Selected Critical Prose (1984) adlı seçkisi
daha çok Kanada yazını ve kültürü üzerine bir yorum olarak kabul edilebilir.
Çevresel sorunlara Strange Things: The Malevolent North in Canadian
Literature (1995) döndüğünde okurlar bunların ironik ya da nodası geçmiş
konular olduklarını gördüler.
Kedi Gözü - Margeret Atwood
Dünyaca ünlü Kanada yazar "Margaret Atwood"un "Kedi Gözü"ndeki kahramanı
elli yaşlarında bir kadın ressam, Elaine Risley'dir. Çocukluğunu ve gençliğini
geçirdiği Toronto'ya retrospektif sergisinin açılışı nedeniyle dönmek zorunda
kalan Elaine,geçmişin acı veren anılarıyla yüz yüze gelir bu kentte. Onda
en fazla iz bırakan Cordelia'dır, önceleri ona tam anlamıyla eziyet eden,
sonra en yakın dostu olan Cordelia.
Atwood, "Kedi Gözü"nde çocukluk ve gençlik döneminin acımasızlıklarını,
korkularını gizlerini irdelerken kadınlar arasındaki ilişkilere de çok boyutlu
bir yaklaşım getiriyor.
(Kitap kapağı)
Margaret Atwood'la romanı Kedi Gözü üzerine Yapılan bir
Söyleşi
Soru : Çocukluğunuzun yazar olmanızdaki roli nedir?
Cevap : Kuzeyde, bir orman içinde elektriksiz ve akar suyu olmayan, radyo
ve sinemaları buolunmayan, televizyondan önce, nisbeten tecrit edilmiş
bir konumda büyüdüm. Çocukken bana sürekli okurlardı. Evde her
zaman kitap bulunurdu ve bu kitaplar benim eğlencemdi. Kitaplar yağmurlu
günlerde ne yaptığınızdı, kaçış noktanızdı, ailenizin uzantısıydı.
Bu nedenler kitapları sevmekten kitaplara yazmaya attığım adım çok doğaldı.
Soru : Kedi Gözü sizin özel kitabınız olarak kabul görüyor. Bu
saptamada gerçek payı var mı?
Cevap: Bir bakıma doğru. Kedi Gözü diğer romanlarıma oranla
çok daha fazla yarı otobiyografik ögeler taşımakta, özellikle zaman ve mekan
açısından. Ama pek çok başka açıdan kurmaca yazındır.
Soru : Kitabın ana teması sizce ne?
Cevap : Kedi Gözü küçük kızlık travmalarının erişkin yaşamda nasıl sürdüğünü
anlatır. Kız çocuklarının sırlarla ve değişen bağlılıklarla tanımlanan
ve onlara acı veren bir kültürü vardır. Dün arkadaşın olan kız bugün
arkadaşın değildir ve nedenini bilmezsin. Bu çocukluk kuvvet çabaları
kadınların arkadaşlıklarını renklendirir. Kadınlara 2Erkekler tarafından
mı, kadınlar tarafından mı eleştirilmekten çekinirsiniz sorusunu sorduğunda
Soru : Şimdi ardınızda otuz kitap bırakmış biri olarak bu kitabı
gençlik dönemlerinizde yazabillir miydiniz?
Cevap : Orta yaşa ulaştığınızda geçmişiniz ardınızda belirginleşiyor;
oysa gençler daha çok şimdiki zaman ve gelecek ile ilgileniyorlar.
Kedi Gözü kısmen bir olgunluk dönemi romanı - ama aldığı tepkilere bakarsak
her yaştan kadının ve erkeğin de romanı.
Soru: Kedi Gözü'nü sizin feminist bir yazar olarak ününüzü destekler
mi yoksa karşı mı çıkar?
Cevap : Feminist'ten kastınız, kadınlar hakkında yazmamdan - tamamen de
değil - dolayı kaynakjlanıyorsa cevabım evet'tir. Kedi Gözü küçük
kız döneminin perde arkası ve erişkin kadınların davranışlarının çapraşık
çocukluk arkadaşlıklarından nasıl doğduğunu ve geliştiğini anlatan bir romandır.
Ama feministten kastınız kadınların iyi erkeklerin kötü olduğunu anlattığını
söylüyorsanız. Cevabım hayır'dır. Feministler bir zamanlar küçük
birer kız olmalarına rağmen Kedi Gözüne saldırmadılar.
Soru : Kitapların geleceği hakkında ne düşünüyorsunuz?
Cevap : Okumanın modası geçmedi. Pek çok insan sürekli televizyon
izlemekten daha kişisel olan pkumaya dönüyor. Nöroloji uzmanları okumanın
beyinde yarattığı yoğun hareket ile gerçek eylemi yaşamadan hemen sonra
geldiğini söylüyorlar.
|
|
Margaret
Atwood
Çeviren : Eren Arcan 1
Çimenlikte çocuklar
El ele tutuşmuş
Durmadan dönüyorlar.
Bir kol diğerininkine
girmiş,
çember tamamlanıncaya,
her birinin kendi bedenine
yeniden dönünceye kadar
Şarkı söylüyorlar, ama
birbirlerine değil,
ayakları hareket ediyor
neredeyse şarkılarıyla eşzamanlı
Yüzlerindeki dikkati
görebiliriz
Yüzleri, gözleri,
hemen önlerinde
hareket eden
boşluğa takılı
Bu kendinden geçişi
neşe ile karıştırabiliriz
Ama bunda hiç neşe yok.
Görüyoruz onları (kol kola)
Habire dönüyorlar
dikkatle, neredeyse
gayretli
(bastıkları yer yoksayılmış,
çimenliği çevreleyen
ağaçlar yok. göl yok.)
Onlar için
durmadan dönmenin amacı,
(hızlı ya da yavaş)
durmadan, durmadan
dönmek
vii
Yine yaz,
Bu odanın aynalarında
Çocuk çemberi
Aynı şarkıyı söylüyor:
Bu dağınık yatak,
kurumuş çimen gibi pis,
buruşuk girintilerle dolu
yatak örtüsü,
onların çimenliği,
bu yıpranmış duvarlar,
çepeçevre ağaçlarını içeriyor
alçak tıkalı lavabo, göllerini
bir yabanarısı geliyor,
yakın bir plajda
bırakılan bir sandvicin kokusunu alarak
(bu ayrıntıları ne kadar dikkatle
ele alıyorsun )
çocuklardan biri ürküyor
ama çemberi bırakmıyor.
Oyunun kapalı
kurallarına göre
onları döndürüyor döndürüyorsun
ama bunda neşe yok,
ve biz kol kola
yatakta yatarken,
ne birlikte ne ayrı
(gözlemlerin beni omurgasız
bir kemik kafesine,
ters yüz edilmiş
hükümsüz bir kaleye
döndürüyor )
dudaklarımız kıpırdıyor
neredeyse çocukların şarkılarıyla
eşzamanlı
yan odada
açılan, kapatılan, çekmecelerin
gürültüsünü dinlerken,
(doğal olarak her zaman
tehlike vardır,
ama nerede olduğunu nasıl bulacaksın)
(çocuklar
sıcak havadan
yuvarlak bir
cam kafes örüyorlar
iplik inceliğindeki
böceğimsi sesleriyle)
burada birlikte yatarken,
odalarda avare dolanmaların
monotonluğunda kısılmış,
savunmalarımızın
odağını değiştirirken,
Bu kemikleri kırmak istiyorum
bu kemikleri,
seni hapseden ritmini
(yaz ve kış)
ve bütün cam kafesleri
bütün haritaları silmek,
dönerek şarkı söyleyen çocuklarının
koruyucu kabuğunu kırmak,
Çember
kırılsın istiyorum
Tartışma Soruları
1. Atwood'un kitabı çocukluğun doğası ve yeniyetmelik dostluklarının
gelişmesi hakkında neler söylüyor. Erkek çocuklarıyla kız çocuklarının
birbirlerine yaptıkları eziyetler arasında cinsiyete göre farklılıklar
var mıdır? Hangi noktadan sonra yeniyetmelikte yapılan kötülükler
bir hastalık olarak kabul edilebilir?
2. Kitabın açılık cümlesinde retropektif sergisinden dönen ressam
Elain Sisley "Zaman bir düz çizgi değil bir boyuttur, uzamın boyutları gibi...
Eğer bilebilseydiniz ve ışıktan hızlı hareket edebilseydiniz zamanın gerisine
seyahat edebilir ve aynı anda iki ayrı yerde olabilirdiniz," cümlesini
nasıl yorumluyorsunuz? Elain neden Toronto'ya dönüyor ve ne elde etmek
istiyor? Romanın yapısında bu eve dönüş ne rol oynuyor?
3. Elaine anılarında "en iyi arkadaşı" ve çocukluğunun işkencecisi
Cordelia tarafından rahat bırakılmamaktadır. Bütün yırtıcı hayvanların
saldırmak için bir nedeni vardır. Cordelia Elaine'e eziyet etmekle
ne kazanıyordu? Elian'in hangi zaafiyeti onu Cordelia'ya karşı savunmasız
bırakıyordu? Elian'in olgunluk yıllarında neden önemli bir rol oynamaya
devam etti.
4. Eliane, Cordela ve üçüncü arkadaşları Grace'in anne babalarından
aldıkları terbiyenin kişilikleri üzerindeki önemini tartışın. Kitabın
bir yerinde Elian'in annesi ona, kendisine eziyet eden arkadaşlarıyla bir
arada bulunmasının gerekli olmadığını söyler. Eliane'in annesi çocuğunun
başına gelenlerden sorumlu tutulabilir mi? Anne babaların çocuklararası
çatışmaların halledilmesinde ne rol oynamaları gerektiğini düşünüyorsunuz.?
5. Kitabın başlarında Elain arkadaşı Carol tarafından yardan aşağı
inmemesi konusunda uyarılır. "Orada adamlar olabilir." Bu uyarının
önemini daha sonraki yarda olan gelişmeleri göz önünde bulundurarak tartışın.
Bu uyarı, bizim tehlikeyi algılamamızdaki yetimiz hakkında ne anlatmaktadır.
Atwood başka hangi romanlarında kötülüğü ve bunun cinsiyet ile ilişkisini
irdelemektedir.
6. Sizce Elaine neden ressam oldu? Bunun önemi medir?
Sanatçılar hayat tecribelerini sanatçı olmayanlardan farklı bir biçimde
mi kullanıyorlar?
7. Atwood'un ana temaları önce şiirlerinde irdeleniyor. Aşağıda
onun 1966 yılında ödül kazanan Elele Oyunu adlı şiir kitabından iki şiiri
bulacaksınız. Bu şiirler Kedi Gözü'nde nasıl geliştirilmiş?
Atwood hem şiir hem de nesir dalında başarılı olmuş nadir yazarlardandır.
Başkalarını tanıyor musunuz?
|
